kerkentocht Zeist 14 – 8 mei 2011
Een gemeente waar iedereen gaat staan om te zingen, met een liedboek waarin elk lied vierstemmig staat afgedrukt, daarvan zijn er in Nederland niet veel. Het doet wat Engels aan; en dat kan kloppen, want de Gemeente van Apostolische Christenen heeft een stevige Engelse inbreng. Maar op een vorm van Anglicaanse liturgie is de dienst van vanmorgen niet te betrappen. Een openingswoord, een gebed voor ieder die er wel en niet is, een tweede lied en daar komt de preek al.
De kerkzaal bevindt zich in een vierkant gebouw naast de Aldi en de ballonnenfabriek aan de Van Oldenbarneveltlaan, en als de naam er niet op stond zou je er geen kerk verwachten. Een eenvoudige hal biedt plaats aan ruim 100 mensen, nu is het een rustige zondag: moederdag. Zo’n 25 gemeenteleden komen binnen, geven ieder een hand, hartelijk verwelkomen ze ook mij. Fijn, iemand uit de NoorderLichtgemeente hier! Ze kijken al uit naar de oecumenische kerkendag, 19 juni, in Zeist, waarbij ook deze gemeente voor het eerst mee zal doen. Die hartelijkheid zal de hele dienst blijven. Of het nu gaat om het corrigeren van de voorganger – hij kreeg een kleinkind van 320 gram, een wolk van een kind, een andere opa kon hem overtuigen van een wat realistischer gewicht -, om een gesprekje met de kinderen, om meeleven met hen die thuis en ziek zijn – de mensen kennen elkaar en leven mee.
Eerder was ik al bij de kerk waar deze gemeente uit is voortgekomen. Ik herken veel: ook hier gaat het steeds over de ‘lieve God’. Ook hier heeft de voorganger een gewone baan, en houdt hij een verhaal dat weinig diepgang heeft; zijn eigen levenservaringen mogen de luisteraars bemoedigen. Ook hier een combinatie van dagelijkse taal en gedragen oude woorden. Ook hier is het slechts één bijbelvers dat echt gelezen wordt, Romeinen 12:21: Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede, en speelt de liefde de hoofdrol in de preek. ‘God kan alleen maar liefde geven, liefde is zijn basis-wezen’. En ook hier zijn de liederen in de stijl van Johannes de Heer – al zie ik in het boek tot mijn verrassing Jan Scharp nog voorkomen: ‘Alle roem is uitgesloten’. In een sterkt verkorte en gewijzigde editie, dat dan wel.

Voor het avondmaal, hier elke week gevierd, stelt de gemeente zich in een halve cirkel op. De voorganger/priester deelt, uit een kelk met twee vakjes: brood en wijn. Steeds doopt hij de hostie in de wijn, en reikt hem dan aan: ook een oplossing voor de wens ‘in twee gedaanten te communiceren.’ Heeft iemand een lied om na afloop te zingen? Zegt u het maar!
Na de dienst gaat een oudste uit de gemeente zelf naar voren om nog wat mededelingen te doen. Hij vertelt over een zuster die uit het ziekenhuis thuiskwam, uitbehandeld, hij weet op dit moment niet hoe het met haar is. Nu, daar kan een ander hem in aanvullen, die was er gisteren nog: ze is thuis om te sterven, kan eigenlijk niet meer praten, laten we bidden dat God haar snel haalt… Een moment, kwetsbaar, machteloos en betrokken tegelijk. Direct daarna komen de bloemen, die geven we deze keer mee aan onze gast, uit de NoorderLichtgemeente. Dat is me nu nog nooit overkomen.
Na zo’n kerkbezoek ben ik meestal snel weg, maar deze keer word ik direct aangesproken. Tot 15 jaar terug bleef de deur voor gasten dicht, maar nu zoekt de gemeente meer broederlijke en zusterlijke verbondenheid, liefst bij lidkerken van de Raad van Kerken. Want er gaapt een diepe kloof met het Apostolisch Genootschap waar ze uit voortkwamen. De wonden uit het verleden (in de oorlog was het Genootschap nogal pro Nationaal Socialisme; over de positie van de Apostel ontstond een scherp conflict) doen nog steeds pijn. Daarbij proef ik zorg – andere gemeenten zoals die in Utrecht zijn opgeheven en samengegaan met deze, en dan nog is het een kleine kerk.
Klein, groot, oud, jong – voor mensen die ervoor open willen staan het kwade te overwinnen door het goede mag toch overal plek zijn. Zo gaan ze weer verder, na de koffie. En ik fiets er vandoor, met een bos oranje roosjes. Moederdag en bevrijdingsdag in één gebaar.

Website van het landelijk genootschap, en van deze gemeente.