Op mijn oude blog, http://roelbosch.weblog.nl/ , staan vrij
onvindbaar veel blogs over Schotland, en dan vooral de Outer Hebrides, Lewis
and Harris. Ik zal die geleidelijk uploaden op deze site.
Mangersta
Mangersta, heette het dorp, of Mangurstadt, in het Gaelic.
Tien crofts, lapjes grond met een huis erop, in een strook langs de weg. Zo is
het overal op het eiland Lewis, de kleine delen min of meer vruchtbare grond
werden bebouwd, bewoond, soms al meer dan tweeduizend jaar, soms ook pas de
laatste tweehonderd jaar.
Mangersta, de naam zegt het al, hoort bij de oude bebouwing.
Alles is er: zoet water dat uit de bergen naar beneden sijpelt, de zee die
zorgt voor mineralen, zeewier (=meststof), vis en schelpdieren, kleine
strookjes bouwgrond, en overal eromheen veen, turf, de brandstof voor de
winter. En natuurlijk, zoals overal hier, de golfstroom die maakt dat het ‘s
winters amper kouder wordt dan 5 graden, maar ook de noordelijke ligging, die
het ’s zomers koel houdt. En licht, in de avonden. Ergens om 01.00 uur ‘s
nachts zal het wel even donker zijn?
Mangersta, tegen het einde van een lange single track road,
heeft een strandje dat op surfsites genoemd wordt. Als je er op klikt (http://www.surf-forecast.com/breaks/MangerstaSands
) vindt je alles, eb en vloedtijden, watertemperaturen, windsnelheid. Het
aardige van surfen hier is, dat het zo gevaarlijk is, met de riffen overal.
Dat lees ik, nu ik thuis ben. Toen ik er was zag ik de
riffen, de bontbekplevieren en de mooie stenen, het zand, het water dat van
boven kwam en zich vermengde met de zee, de fundering van een steenoude ronde
dubbelwandige woning, de Schotse hooglanders tegen de horizon – maar vooral ook
de ruimte, het licht, dat hier op de Hebriden zo bijzonder valt. Alsof het ook
een beetje in de dingen kruipt, dat licht, en zich koestert in de gastvrijheid
van het land, het veen, het water.
En de bog aspodel zag ik overal, die mooie gele kleine
lelies, http://www.thewesternisles.co.uk/wildflowers/bog-aspodel.htm
de zonnedauw in twee soorten, in bloei, drie soorten orchis,
de gagel of lousewort, http://www.thewesternisles.co.uk/wildflowers/lousewort.htm
– na twee dagen rondlopen weet je dat het niet te vermijden is dat je stapt op
planten waarvoor ze in Nederland een speciaal natuurbeheersplan ontwerpen. Maar
surfers zag ik niet. Die bleven bij het strand waar ze met hun vehikels
dichtbij konden komen. Dat hadden ze in Mangersta goed bekeken: gewoon een
groot rood bord neerzetten, een heel eind voor het strand. Dan komen ze er nooit.
Op reis gaan zonder voertuig. Stap voor stap, elke stap weer
anders. Een mijl in een uur is al snel, op veel plaatsen; omrekenen naar
kilometers hoeft dan al niet meer. Alsof je in een tijdcapsule gestapt bent,
denk ik op het moment dat ik daar loop, zit, een boek tevoorschijn haal en wat
ga lezen. Maar toch wel handig dat ik er kon komen, niet in een coracle of een
vikingenschip, maar met de trein, de boot, de auto…
