Op mijn oude blog, http://roelbosch.weblog.nl/ , staan vrij
onvindbaar veel blogs over Schotland, en dan vooral de Outer Hebrides, Lewis
and Harris. Ik zal die geleidelijk uploaden op deze site.

Politiek is overal. Op het eiland is de
verbeten strijd tussen Labour en Scottish Nationalist Party al net zo heftig
als in de rest van Schotland. Vroeger was het simpel: heel Schotland stemde
Labour. De Conservatives, dat zijn de Lords die twee eeuwen lang ellende hebben
aangericht, mensen verdreven van hun land, hongersnoden veroorzaakten, ze
kenden niets anders dan een Engelse visie op Groot-Britannië. Maar sinds
Schotland er in is geslaagd om meer autonomie te krijgen, een eigen parlement
zelfs, ontwikkelen, o ironie, de Scottish Nationalists zich als een geduchte
tegenstander voor Labour. Want Labour, dat is óók Engeland, toch? Het laatste
regeringsakkoord van Gordon Brown, antwoord op de recessie, heeft elf punten,
en er is er maar één waar we hier wat aan hebben, schrijven de kranten.
Zo is Scottish Nationalist de partij voor de mensen met de snelle woede en de
snelle antwoorden geworden. Elke vergadering van de Council van het eiland is
er weer irritatie. Moet er een commissie komen die uitzoekt wat te doen nu de
grootste werkgever op het eiland Uist het opgeeft, 125 ontslagen? Dan mag er
van sommigen zeker geen Labourkopstuk voorzitter worden, ook al is die nog zo
gekwalificeerd. Stel je voor dat hij er stemmenwinst uit kan slepen, bij de
volgende verkiezingen!
Als wij op het eiland zijn vraagt een Schotlandbreed item aandacht. De Schotse
regering, gevormd door Scottish Nationalist, wil het aantal doden veroorzaakt
door hartaanvallen en beroerten in Schotland terugbrengen. Dat is geen gekke
gedachte: het aantal ligt hoog, veel hoger dan in de meeste West-Europese
landen. Net zoals in het algemeen de gezondheidstoestand veel te wensen
overlaat. Nu doet het Nation Health System al jaren iets aan een campagne op
dit gebied – maar dat is niet Schots genoeg. De Schotse minister van gezondheid
heeft een beter plan: overal defribillatoren, en een voorlichtingsactie om
symptomen van een hersenbloeding te herkennen.
Ik stel me voor hoe dat hier moet, in de regio waar wij zijn, als ik een hartstilstand
krijg. Een uur rijden naar het dichtsbijzijnde ziekenhuis; heel misschien kan
de helikopter komen. De AED, de defibrillator, zou je kunnen hangen bij de
Communityshop in Uig, drie kilometer verderop, of zelfs in het restaurant hier
op de punt van het schiereiland. Maar dan? Ze brengen de boel weer op gang, en
vervolgens gebeurt er een half uur niets?
De oppositie reageerde al. Aardig, die technische noodoplossingen, maar heel
duur, en wat zal het opleveren?. Kijk eens hoe wij Schotten er bijlopen, veel
te zwaar, passief, slecht in conditie. Laten we eerst beginnen om de campagne
van de National Health Service toe te passen: gezonder eten, minder vet, meer
groente, meer bewegen. Dát zal de statistiek pas wijzigen. Maar natuurlijk kan
een volkspartij daar niet mee aankomen. Dan zouden ze het volk, hun kiezers,
moeten manen nu eindelijk eens niet de sla van het broodje ham en kaas te
peuteren, niet te frituren in oud en verzadigd vet, niet de auto te pakken om
van het ene naar het andere huisje te rijden, 200 meter verderop. Geen denken
aan.
We laten de kwestie op het eiland achter, als we op de ferry vanaf Stornoway
terug stappen. Zeven uur ’s ochtends, ijselijk vroeg, ik neem wel een paar
sandwiches op de boot, als we varen, denk ik. Maar voordat we varen staat de
queue er al, een lange rij van mensen die gaan voor een full Scottish
breakfast, gebakken eieren, baked beans, gebakken tomaten, gebakken worstjes,
gebakken bloedworst, gebakken spek, gebakken champignons. En twee geroosterde
witte boterhammen. De staf, zes man sterk, is er aan gewend, in hoog tempo
verschijnen de nieuwe schalen, keer op keer. We zijn al bijna in Ullapool, twee
uur later, als de rij geslonken is en ik achteraan invoeg. Nog even kijk ik om
me heen. Waar hangt hier de defibrillator, vraag ik me af.

zomer 2009