Het eiland Muck is vanaf 1896 eigendom van één familie, MacEwen.
Nu we hier een paar dagen rondlopen hebben we de indruk dat zowat de helft van
de inwoners (15/30) bij deze familie hoort. De grootvader, Lawrence, rond de
80, komen we in levenden lijve tegen, op een quad met twee bordercollies, of
bij de haven om te helpen met het uitladen van de ferry.

Maar we ontmoeten hem ook in het boekje met info over het
eiland: dat schreef hij zelf. Met kennis van zaken en liefde schrijft hij over
geologie, archeologie, flora en fauna, iets over de rassen koeien en schapen,
de pony, de kippen die we tegenkomen. Zijn vrouw runt het café, winkel, art-
and craftshop, waar import en eilandproducten verkocht worden. Het brood bakt
ze iedere dag op bestelling. Een minisamenleving.

Als ik hem spreek merk ik dat hij veel weet van Nederland: vier
keer zo dicht bevolkt als het Verenigd Koninkrijk, vertelt hij, veel grote
boerderijen, vooral heel veel varkens; in het Noorden minder dicht bevolkt. Zijn
wereld is groot; zijn interesse breed. Geen ramen, dichtgeplakt met
krantenpapier. Misschien juist daarom wel is hij vol aandacht voor de betekenis
van Muck: ‘A drop in the ocean’, is de titel van het boek dat hij er over
schreef.

Het is een gedurfde gedachte om een eiland van basaltrots te
vergelijken met een druppel. Hard en vloeibaar tegelijk, het is ontstaan, ooit,
in dezelfde tijd als de Giants’ Causeway in Ierland en het eilandje Staffa hier
niet ver vandaan, een lange strook vulcanisch gesteente. Gestold bij afkoeling,
en in de miljoenen jaren die volgden verweerd, vruchtbaar geworden, bewoond
door planten, dieren, zelfs mensen. En verder?

‘Een druppel in de oceaan’, het woord staat ver af van alle
gewichtigdoenerij. Nergens een vergelijking met andere eilanden, om dan te
concluderen dat dit toch de mooiste is. Geen beeldspraak met parel, diamant,
paradijs, gouden verleden dat herleeft. Hij weet alles van de pijn en moeite
die hier heerste. Van de vier buurtschappen die er waren is er één over. Het
dorpje Kiel stroomde na 1805 vol met 300 bewoners, verdreven van het vasteland
omdat de Landlords de grond voor koeien wilden gebruiken, en was 20 jaar
geslonken tot 60 inwoners. De rest was gestorven aan besmettelijke ziekten of
geëmigreerd. Hoe kwetsbaar is een mens, hoe kunnen mensen elkaar het leven ook
onmogelijk maken. foto uit The small isles, hoofdstuk Muck: het verlaten dorpje Kiel

Een druppel in de oceaan. Een term uit de mystiek. Misschien
wel dankzij deze ontvankelijke houding blijft het eiland een druppel die er toe
doet, een gastvrije plaats. Waar mensen ook weer terug willen komen. Op een
uithoek, de landtong achter ons huisje, liggen een paar steencirkels, graven
uit de Bronstijd. Één is hergebruikt, in de jaren 1930-1940. Drie MacEwens
liggen er naast elkaar begraven. De ene was journalist in Edinburg, de ander
zijn vrouw, op haar 91ste, terug op reis naar Muck gestorven, de derde stierf
in Natal. Maar deze druppel moest toch hun rustplaats bieden.

Wat is een plaats, een geboorteplaats, een woonplaats?
Tijden veranderen, mensen zijn mobiel, komen en gaan. Maar het blijft een mooie
gedachte dat je de plaats waar je woont ziet als deel van een groter geheel,
een breder verhaal. Zodat je dat grotere geheel ook wilt kennen. De oceaan
bestaat uit heel veel druppels.

Meer over
Lawrence MacEwen? meeting-the-man-who-looks-after-muck,