Een stampvolle kathedraal, mensen staand naast de banken. Het kan ze niets schelen, het is goed om hier te zijn. De opening van de tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent ‘Gospel’ is op zich ook weer Gospel, een godspel met muziek en spirit. Inderdaad, ‘not Might, not Power but Spirit’, zoals zangeres Shirma Rouse het de ruimte inslingert, en nog eens en nog eens, het moet wel waar zijn.
bij de opening van de tentoonstelling
De ruim 1 miljoen internationale christenen in Nederland waren tot voor enkele jaren vrij onzichtbaar in de wereld van cultuur. Top dat dit museum er iets aan doet. Niet dat dat hele miljoen met Gospel in de weer is. De Assyrische christenen in ons kerkgebouw in Zeist klinken weer heel anders, bijvoorbeeld. Maar de kenmerken zijn dezelfde, denk ik, nadat ik de tentoonstelling zag.
Hoe komt het toch dat wij hier in Nederland zo van Gospel houden, vroeg de verslaggever in 1964 aan Mahalia Jackson, toen ze hier volle hallen trok. ‘Het hart spreekt het hart aan’, antwoordde ze. En de jonge voorganger die de betekenis van Spirituals en Gospel uitlegde wist het weer anders te zeggen: er is geen emotie die in deze muziek niet genoemd mag worden. De kritische vraag aan Jackson, waarom ze een lied van Gershwin zong terwijl dat niet godsdienstig was, stuitte op haar onbegrip: het gaat over een motherless child, en het is een lullaby, een slaapliedje. Als daar geen geloof bij betrokken is…
Natuurlijk vind ik dat ook andere kerkmuziek van hart tot hart gaat. Zoals die van de Assyrische christenen met de liturgie in het aramees en kwart toonsafstanden. Of zoals de Urker psalmzangers, of de liturgische antwoordpsalmen, of het Mag en Nunc uit de Anglican Evensong. In elk geval zoals al die oude psalmen in zoveel vormen. Alleen: die codes zijn wat moeilijker te kraken.
Dus wie weer een gevoel wil krijgen dat religieuze muziek over de hele mens gaat: ga naar Utrecht en geniet. Als je alles wilt beluisteren moet je twee uur uittrekken, voor de documentaire film nog twee uur extra… Een soort Floriade van evangeliezang dus, een winter lang.
En o ja, hier die Happy Day.
Hier meer over de tentoonstelling.
Ha mooi! Zou dat de reden zijn dat papa zo van Mahalia hield? Dat zijn hart geraakt werd? Maar dan ook door Bach en orgel, die code kraakte hij ook. Ik zal eens gaan…
Ha Marjan, ik ben thuis ook gaan zoeken bij de LP’s, maar die van Mahalia staan niet bij mij. Wel een van Louis Armstrong.
Dat was wel raadselachtig bij hem, dat hij met platen van ‘dat soort muziek’ thuiskwam.
Hij heeft er waarschijnlijk in 1964 een tik van meegekregen. Ze spraken een laag in hem aan die verder onbereikbaar was.