Roel Bosch

Psalmen anders!
Voorthuizen 19 februari 2023

Een avonddienst met een ander karakter over Psalmen anders, dat was de vraag. Dat moet dan geen ‘oefen- of demonstratie-middag’ worden, wel echt liturgie. Maar toch ook als geheel een beeld geven van de kracht van de psalmen, en de verschillende vormen waarin ze binnen de liturgie kunnen klinken.
Voor deze dienst koos ik voor de klassieke volgorde in drieën, met een knipoog naar de oude termen ‘ellende, verlossing, dankbaarheid’:
Heimwee
Bevrijding,
Dankbaarheid
In sommige psalmvarianten kunnen de zingende gemeenteleden zo instappen, bij andere is het vooral het refrein dat daartoe uitnodigt, en neemt de zanggroep het voortouw.
Zo ziet het er dan uit.

Orde van dienst

Openingszang: Psalm 84: Lied 84c vers 1 en 2 – allen ORGEL
tekst Psalm 84:2-4, 7,9, 11-13, Jan Beuving, melodie Genève 1561

Drempelgebed (met woorden uit de psalmen:)
Voorganger:
God, U roept de dag wakker te worden;
U zegt de morgen dat ze de aarde mag wekken.
Allen: GROOT IS UW NAAM,
GROOT IS UW LIEFDE!
V.: De velden en de akkers zingen van vreugde,
de bomen klappen in de handen.
A.: GROOT IS UW NAAM,
GROOT IS UW LIEFDE!
V.: De leiders van de aarde buigen voor u,
de armen en vervolgden dansen van blijdschap.
A.: GROOT IS UW NAAM,
GROOT IS UW LIEFDE!
V.: Uw liefde en recht houden altijd stand,
fris als de morgen, zeker als de opgaande zon.
A.: GROOT IS UW NAAM,
GROOT IS UW LIEFDE!

V.: Heer, open onze lippen
A.: EN ONZE MOND ZAL UW LOF VERKONDIGEN.

deel 1: Heimwee

Lezing van Psalm 93: het lied van de zee

Zingen: Lied 93b ORGEL
tekst Dieuwke Parlevliet, melodie Margaretha de Jong
refrein, en vers 1: Zanggroep (vrouwen)
refrein: allen
vers 2: Zanggroep (mannen)
refrein, vers 3 en refrein2: allen

Psalm 12: onrecht en verlangen naar zuiverheid

Zingen: Lied 12b tekst en melodie Rikkert Zuiderveld
Gezongen door Zanggroep, wie wil zingt mee, vanaf vers 2 PIANO

Psalm 55a: verlangen naar een plaats waar het veilig is PIANO

Zingen: Lied 55a tekst Psalm 55:, melodie Willem Blonk
Zanggroep 1x, daarna Zanggroep 3x in canon
Daarna 1x allen

Stilte en PIANOSPEL

deel 2: Bevrijding

Lezing van Psalm 42 en 43, NBV21,
refrein steeds gesproken door ALLEN:
WAT BEN JE BEDROEFD, MIJN ZIEL,
EN ONRUSTIG IN MIJ.
VESTIG JE HOOP OP GOD,
EENS ZAL IK HEM WEER LOVEN,
MIJN GOD, DIE MIJ ZIET EN REDT.

Zingen: Lied 42b tekst Jan Beuving, melodie Erik Vlasblom
Vers 1, refrein en vers 2: Zanggroep PIANO
refrein, vers 3 en refrein 2: allen

Psalm 48: een psalm van veilig wonen

Zingen: Lied 48a ORGEL
tekst Anneke Meiners, bij Psalm 48, melodie Willeke Smits
Vers 1 en 2 Zanggroep,
vers 1 allen

Overdenking

Psalm 121: thuiskomen in de stad van God

Zingen: Lied 121c tekst Rikkert Zuiderveld, melodie uit Colombia
Vers 1: Zanggroep (vrouwen) PIANO
Vers 2: allen
Vers 3: Zanggroep (mannen)
Vers 4: allen

deel 3: Dankbaarheid

Psalm 111, ik wil de Eeuwige loven

Zingen: Lied 111b ORGEL
tekst Psalm 111:1.3-5, 9,10, NBV21, melodie Willeke Smits
refrein: Zanggroep, daarna allen
strofe 1: Zanggroep
refrein: allen
strofe 2: Zanggroep
Refrein: allen
strofe 3: Zanggroep
refrein: allen

Psalm 50: een offer van dank

Zingen: Lied 50a ORGEL
tekst Andries Govaart, melodie John Bell, Iona-community
refrein: Zanggroep, daarna allen
verzen: Zanggroep
refrein: allen
Wie wil zingt mee met de verzen vanaf vers 3.

Een offer van dank: collecte

Dankzegging en voorbede

Zingen : Lied 148a ORGEL
tekst Maria de Groot, bij Psalm 148, melodie John Bell
Vers 1 : Zanggroep
Vers 2 en 3 : allen
vers 3 : a capella door Zanggroep

Zegen
Als ‘amen’ op de zegen zingen we Lied 150a ORGEL
tekst Henry Baker, bij Psalm 150,
vertaling Gert Landman, melodie Hubert Parry
Vers 1: allen
vers 2: Zanggroep
Vers 3 en 4: allen

Bewerkte inleiding, op de Inspiratiemiddag,
14 mei 2022 Nicolaikerk Utrecht

Voor wie er niet bij kon zijn, of het nog eens wil nalezen, hier een weergave van mijn verhaal bij de presentatie van Psalmen anders.

– 1. Vanuit Calvijn en Luther
–
– Vooraf: 100c, Juich luid voor God en speel en zing

– Psalm 100, op z’n Geneefs, een melodie die ruim 4 eeuwen meegaat, die klinkt als een klok, een inhoud die open en gastvrij is, een van de toppers uit de collectie van Calvijn. Een vorm die doet wat Calvijn zo graag wilde: de psalmen in de mond van de gemeente leggen. De psalmen: geen boek voor theologen en schriftgeleerden, voor een kerkelijk koor, voor de monialen in het klooster, maar voor de kinderen in het weeshuis. Die mochten ze aan de gemeente aanleren. Zo ook deze vorm, uit Psalmen anders: ga er maar aan staan. Kinderen, maar niet alleen zij, kunnen er op in beweging komen. Of tada zingen, als lezen nog niet lukt.
– Die wil van Calvijn: de psalmen voor iedereen, liep stuk op de praktijk. In 470 jaar psalmberijming staan 15 psalmen bovenaan, 35 worden ook wel gezongen, 100 zijn vrijwel onbekend.
– Is het de inhoud? Psalmen vol woede, boosheid, ongeloof, verlatenheid bieden geen lichte thema’s, 58, 109,
– omgekeerd, sommige zijn wel erg simpel van tekst, licht en probleemloos, geen ellende of verlossing te bekennen. 15, 131.
– Ligt dat aan de muziek? Soms wel, dan past het Franse muzikaal idioom niet goed op de Nederlandse taal. Psalm 23! De melodie van renaissancemuziek komt ver van ons af te staan.
– Is dat de tekst? die prachtige dichterlijke tekst uit de jaren 1950 drijft steeds verder van onze taal weg. Hoe dan ook, in Liedboek 2013 komen 90 psalmen alleen in de Geneefse vorm voor, en ze zijn meestal onbekend.
– Voor Luther waren de psalmen minstens zo belangrijk. Van zeven kernpsalmen verzorgde hij een Duitse tekst. Anders dan Calvijn: niet vers voor vers, maar hij gaf een nieuwe vorm aan het oude. Een vaste burcht, 46, incl. die regel over ‘delf vrouw en kinderen ’t graf’. 130, Uit angst en nood, Aus tiefer Not, met die bijzondere tekstuitbeelding in de muziek. Psalmlied, kan je het noemen.
– De psalmen kunnen van ons wegdrijven, maar komen dan ook weer via omwegen terug. De oeremoties, dat waar je niet over spreekt, blijken onuitstaanbaar dichtbij te blijven. Kan zingen dan toch helpen? Willem Barnard, zijn leven lang met de psalmen bezig, noemde het eerste van vier boekjes over de psalmen ‘Tegen David aan praten’. Veel van wat u in Psalmen anders vindt heeft daar wat van weg. Er zijn letterlijke berijmingen, dan vindt u ook de versnummers die berijmd zijn terug; maar ook psalmliederen, ook gesprekken, stem en tegenstem. Neem 93, De psalm van de zee, de mooie zee, de angstaanjagende zee – een oude psalm kan nieuwe vragen dichtbij brengen.
– 93b Uw kracht als de machtigste golf
–
– 2. Vanuit de bronnen
– Je kunt ook van de andere kant beginnen: dat oude Hebreeuwse boek, met poëzie in een stijl die niet lijkt op de onze, uit een tijd waarin taal en muziek anders werkten, geen boekdrukkunst, laat staan beamers. Hoe zouden ze toen geklonken hebben? Met een priesterkoor die de grote lappen zong, en een volk dat in een refrein of herhaling, sela, kon antwoorden?
– Of sommige als solotekst, zeg maar: spoken word?
– Of alleen maar met een snaarinstrument, in de binnenkamer, zoals dat er soms bij staat?
– We leven in boeiende tijden: er zijn zoveel vormen van tekst en muziek.
– Die Hebreeuwse brontaal en broncultuur daagt ons ook uit om af te stappen van een verplichting om er 150 strofeliederen van te maken.
– Het kan ook anders:
– tekst gesproken door een enkeling, respons door allen, zoals bij 123.
– Of zoals het in 134 heel duidelijk is: een stem en tegenstem van de pelgrims die de tempel verlaten, tegenover het priesterkoor.
– Met dat als gedachte hielden we als redactie juist de minder bekende psalmen tegen het licht.
– Déze invalshoek, deze gedachte, misschien alleen maar: dit vers verdient een vorm, vonden we dan. Welke tekstvrouw of man zou zich bij die insteek thuis voelen?
– Soms kwamen we dan bij een singer songwriter uit, 42,
– bij een spoken word artiest, 109,
– bij iemand die de pijn van een voor hem gesloten geloofsgemeenschap van binnen uit gevoeld had, 58.
– Wat er uitkwam is, misschien nog wel meer dan het liedboek, te breed voor één gemeente, één kerkelijke atmosfeer. In Nederland onderscheiden kenners acht mentality-groups, vooral uit twee daarvan lopen ook mensen in de meeste kerken rond. In onze liedcultuur mag het toch wel net iets meer zijn? Het Songfestival zullen we met deze collectie niet halen, maar hier of daar een knipoog daarnaar moet kunnen – zoals S10 met haar song knipoogt naar Psalm 130. Het psalmboek is toch niet beperkt tot één of twee groepen?
– Psalmen kunnen schokkend concreet zijn: emoties springen zo op. Mijn God, waarom blijft u slapen? Maar ook voor de lichamelijkheid is ruimte, de pijn in lichaam en ziel vindt direct woorden. Nieren en moederschoot, hart en buik, ze doen mee – maar vragen dan soms toch een vertaalslag naar een cultuur waarin nieren en hart vooral als medisch bekend zijn. In 16c kunt u daar een voorbeeld van tegenkomen.
– We gaven niet alleen nieuwe opdrachten. Een enkele keer kwamen we een tekst of lied tegen dat we zo een plaats konden geven. Die pijnlijke psalm 129, ‘o God, ze ploegden over mijn rug’, kwamen we tegen in een bundel herdichte psalmen van Sybren van der Zee. Cor de Jong schreef de melodie. Zij waren het…

3. Werkwijze, een paar kenmerken
Kenmerkend voor een psalmberijming is: voor je het weet heb je veel meer Nederlandse dan Hebreeuwse tekst. De psalm wordt een lange reeks verzen, waarvan sommige veel, de meeste nooit gezongen worden. Psalm 68, Geloofd zij God met diepst ontzag, prachtig en zo onmisbaar. Maar wat jammer dat de vrouwen uit deze psalm zelden of nooit bezongen worden, net zo min als de duiven.
In de laatste jaren is mede dankzij Tomas Halik de verborgenheid van God een thema dat aandacht krijgt. De wereldontwikkelingen nu maken dat thema alleen maar actueler. Wat jammer dat het in Psalm 89, met 18 strofen met lange regels, amper herkenbaar is.
Van deze en negen andere psalmen vroegen we dichters om een nieuwe Nederlandse tekst van een deel van het Hebreeuwse origineel op de Geneefse melodie.
Maar niet voor elke psalm is een nieuwe berijming voor de hand liggend. Een van de berijmers van toen was Willem Barnard. Hij kijkt terug op zijn Psalm 29. Mooi werk hoor, zegt hij. Maar ik zou het nu heel anders doen. Zeven keer klinkt in de bijbelse psalm de Stem van de Eeuwige. En het laatste woord is Vrede. Dát zou ik willen laten klinken; dat kan nooit als je het bij de strofevorm houdt. Zo kwamen we tot 29a.
Het psalmboek is heel zorgvuldig gecomponeerd. Soms stelt ons dat wel voor een raadsel. 42 en 43 is één psalm, met drie keer hetzelfde refrein, en met als midden Psalm 42:9. We vroegen een duo om daar een nieuwe vorm van te maken, een lied met refrein.
Psalm 120-122 is een doorgaande lijn, van vreemdeling-zijn in het vijandig land van Kedar, via de tocht door de bergen, naar de stad Jeruzalem. Het werd één lied.
Psalm 111 en 112 vormen een duet, twee keer een alfabetpsalm, 111 over God en wie hij is, 112 als een spiegel over de mens van God. Op de melodie van de Geneefse 111 is het nu één lied geworden.
De 150 psalmen zijn in 5 boeken verdeeld. Elk van die boeken eindigt met een lofprijzing. Die van het vierde boek, met 106, is behoorlijk uitgebreid: u kunt hem op Youtube al horen en zien.
Het einde van het psalmboek is spectaculair: in vijf psalmen, 146-150, wordt God geloofd, elke keer met een ander thema centraal. Zo wordt het een ongeremd halleluja, waaraan we als redactie samen John L Bell, de zangmeester van de Iona-community, een vorm gaven. Het vormt het slot van het psalmboek: 150d.

Ik lees een verhaal, een verslag over een paar mensen in schuilkelder en kamers zonder ramen, in Rivne en Kyiv*.
De een leest ‘The Lord of the Rings’, en stelt zich er van alles bij voor. Die orken…
Een ander noemt Psalm 93: ‘Nakul vindt troost bij Psalm 93, vertaald door de 19e eeuwse Oekraïense dichter des vaderlands Taras Sjevtsjenko.’

Hier Psalm 93, ‘de psalm van de zee’, in de vertaling van Dieuwke Parlevliet, zoals opgenomen in de ‘Psalmen anders’, de proefbundel voor de uitgave die in mei verwacht wordt.

Uw kracht als de machtigste golf,.
Hoog keert u zich naar ons om,
naar ons om,
naar ons om.

Het ijs dat smelt, het water stijgt,
de dijken breken. God, kom aan.
We snakken naar uw schepping
waar het goed is,
zout en zoet is,
aarde om te gaan en staan.

Een vloed aan namen komt weer op.
Het stormt in ons. Het is zo koud.
De zee, de zee, vol leven,
heeft gegeven
en genomen,
is er één Naam die het houdt?

Gij dijk van een God, grens aan de zee,
rol alle tranen in uw kracht.
Bescherm, ontferm, omarm ons,
laat verdriet niet
ondergaan maar
bij ons zijn, aan ’t licht gebracht.

Uw kracht als de prachtigste golf.
Hoog keert u zich voor ons om,
voor ons om,
voor ons om.

verslag in ND.
De spelling van de plaatsnamen in Oekraïne levert wat vragen op: meestal wordt de Russische spelling gebruikt, Kiev, Charkov; in het Oekraïens zijn vooral de klinkers anders, Kyiv, Charkiv.

Arthur Wragg leest oorlog en vrede

‘God, die lansen stukslaat en strijdwagens verbrijzelt’, zingt een van de Psalmen. In de theologie van het Oude Testament lijkt het alsof er een beweging gaande is: vanaf de oudste teksten, met ‘onze God is de allersterkste God’, hij maakt dat we de tegenstanders allemaal de zee injagen, wij zijn de sterkste vechters, naar: nee, macht en geweld zullen ons geen hulp bieden. Vrede komt op een andere manier. De vijand gaat aan zichzelf ten onder. Die visie groeide in de tijd na de ballingschap, toen Juda geen eigen macht meer had, maar ondergeschikt was aan machtige buren.

Het is duidelijk dat Arthur Wragg de tweede lijn omarmde. Wie het zwaard opneemt, zal er door vergaan, zei Jezus dat niet? En kijk nu eens wie het slachtoffer worden van dat zwaard? De kinderen liggen dood op de trap, de kinderen van Israël net als die van Babylon. Merkt op, gij redeloozen onder het volk! en gij , dwazen, wanneer zult gij verstandig worden? Psalm 94 schreeuwt het uit, over de dood van weduwe en vreemdeling, de moord op de wees. Huiveringwekkend haalt Wragg de verschrikkingen van het gifgas weer op. In een land waar zoveel jonge soldaten omkwamen door de gaspatronen in de loopgraven was dat nog te meer een horrorbeeld. In zijn beeld is het een kind, de pop nog in de hand, met de grote woorden van Oorlog voor Recht en Gerechtigheid in beeld.

Maar ondertussen gaan de mensen verdwaasd door, richting de oorlogsmachine. De Nederlandse uitgever heeft de tekst op het affiche flink moeten aanpassen. Soesterberg, de luchtmachtbasis, komt er op voor. De Volksweerbaarheid, opgericht in 1900, eveneens: een vereniging die met gymnastiek, oefening en tucht jonge Nederlanders beter bekwaam wilde maken voor een leven als militair. Wragg staat er bij en roept de woorden van Psalm 32:9, Wees niet als een paard, als een muildier zonder verstand, bedwongen slechts door teugel en gebit.

Waar doen al die mensen dat voor, zich klaarmaken voor de strijd? Is dat geen afgodendienst? En heet die afgod dan nu, heden ten dage, niet patriotisme? Het Engeland van 1933 was trots op zichzelf, een rijk waar de zon nooit onderging, met een taal die over de hele wereld verstaan werd. Wat een eer om bij dat Dominion te horen! Gladder dan vet is zijn mond, maar zijn binnenste is strijd, gooit Wragg er, met Psalm 55:22, tegenin. Die heersende positie gaat ten koste van slachtoffers, binnenslands, binnen het Rijk, overal op aarde. Vergeet hen niet!

De psalmist in de bijbel is vaak moe, bang, teleurgesteld, voelt zich een vreemde, verbannen van de plaats waar ze zou willen zijn. Psalm 120 spreekt daar van, de eerste bedevaartspsalm. Ik hoor hier niet, lijkt het te klinken, hier, waar ze zich voorbereiden op de strijd. Te lang reeds woont mijne ziel bij hen, die den vrede haten. Ik wil slechts vrede, maar als ik spreek, dan maken zij strijd. Zij, zij willen liever bommen en granaten, steeds mooier en moordender. Wanneer zal ik gaan, op naar het huis van de stad van vrede?

Ballingen, vreemden, zo zijn de christenen in een gewelddadige wereld, zo ziet Wragg het. Het bijbelse beeld van de ballingschap verwijst naar Babel, de stad waar je de taal niet spreekt. En verwijst naar het gekooid zijn, als een vogel die moet zingen op bevel van degenen die hem opgesloten hebben. Maar hoe zouden wij een lied des HEEREN zingen op vreemden grond? Psalm 137 zingt ervan. Wragg maakt het beeld erbij. De eenzaamheid, kooien zo opgehangen dat de vogels elkaar hooguit kunnen horen, is navrant aanwezig.

Maar dan die Psalm 46: Die oorlogen bedwingt tot het einde der aarde. Als mensen dan samenkomen is het niet met wapens, met gifgas, met boze blikken, maar zijn ze samen van heinde en ver. De witte vlag wordt gehesen, van geen land en dus van alle landen, zonder betekenis en dus van de grootste betekenis, de vlag van vrede, van samen, van vrijheid, eindelijk vrijheid.

Wragg verhief zijn stem door te tekenen. Hij hielp mensen anders kijken naar de vanzelfsprekendheden. De tekst van de psalmen hielp hem om anderen wakker te schudden. In Schotland ontstond kort na het verschijnen van zijn boek de Iona Community, gestart door ds. George McLeod, die sociale gerechtigheid en pacifisme verbond aan christelijk geloof en een oecumenische instelling. Het zou een kleine beweging blijven. Maar de stem werd gehoord.

Bij De psalmen voor het moderne leven in de nieuwe vertaling van prof. dr. H. Th. Obbink, Baarn (1933), naar ‘The Psalms for modern life, interpreted by Arthur Wragg’.

– – –

De Psalmen voor het moderne leven – ze spatten van het papier.

In vorige bijdrages: arm, rijk en onrecht (1) en oorlog en vrede (2).

In een volgende: inclusief lezen, vrouwen in de geïllustreerde psalmen.

Zie over Wragg:

Judy Brook, Arthur Wragg, 20th Century Artist, Prophet and Jester. Edited by Christopher and Helen Wright. Published by Sansom & Company, Bristol, England, 2001.

In mijn boekenkast kwam een boek terecht met het woord ‘modern’ in de titel. Het ligt wat uit elkaar, het papier is geel, er staat een paar keer een prijs in potlood in genoteerd. Heel wat handen ging het door. De belettering is ‘modern’, ja, zonder hoofdletter, stevige letters zonder schreef, rood op zwart. Een jaartal vind je niet bij de gegevens, maar in de inleiding is het toch te dateren: de Engelse oorsprong verscheen in 1933. Van ‘The Psalms for modern life, interpreted by Arthur Wragg’ kwamen in twee maanden vijf drukken op de markt.

Een uitgever bracht deze uitgave graag naar Nederland, en vroeg aan prof. H.Th. Obbink om het boek in te leiden en er zijn psalmvertaling voor af te staan. En zo staat het in mijn kast, 150 psalmen met platen.
De illustrator, geboren in 1903, is hier degene die de leiding heeft. Als reclametekenaar verdiende hij zijn brood, zijn werk was in trek. Ondertussen zag hij de wereld om zich heen verkruimelen. Vanaf de Great War was het kommer en kwel geweest, met de Spaanse griep als ramp na de ramp. Toen de samenleving wat beter ging draaien kwam de Beurskrach van 1929, waaraan ook Engeland diep te lijden had. In sommige streken raakte 70% van de beroepsbevolking werkloos. Arthur ontwikkelde weerzin tegen het onrecht, de onderdrukking; tegen het systeem van onbetaalbare medische zorg, van ontslag zonder rechten, van het maken van wapens die nog erger zouden worden dan die in de vorige oorlog. In de socialistische pers ga je zijn platen tegenkomen. Het grote geld, de ophitsers, de oorlogsmakers, de mensen die de armen uitzogen – hij beeldde ze uit, veelzeggend zonder woorden. Toen kwam hij hen tegen in de psalmen en maakte zijn eigen boek, voor eigen risico. Uiteindelijk zou het 10 drukken beleven, en grote invloed hebben op de visie van velen. In zwart en wit, clair-obscur, etste hij een wereldbeeld dat velen bij zou blijven.
Het woord ‘modern’ klinkt licht en luchtig, opgeruimd. De eerste betekenis zouden we haast vergeten: hodierna, het leven van vandaag, deze dag. Het leven zoals we dat nu om ons heen zien, waaraan we niet kunnen ontkomen. Zo moeten we de platen zien – als krantenfoto’s bij de oude bijbelse tekst. Dat levert vonkende beelden op.
Neem de plaat met dansende mensen in de drukte van het uitgaansleven. Daarnaast de tekst uit de psalm ernaast, Psalm 82,5: in duisternis wandelen zij voort, alle grondvesten der aarde wankelen. Die feestvierders brengen de aarde aan het wankelen. Zij hebben het goed ten koste van het loon van de arbeider, dat naar hen roept.
– – –

Dan komen we bij Psalm 102: 21 een bekend gezicht tegen. ‘Om het zuchten der gevangenen te hooren en ontkoming te schenken den kinderen des doods’, met daartegenover de kop van Mahatma Gandhi, diverse malen gevangen gezet door de Britse overheid in India.

Of die plaat van een reus van een rijkaard, met aan zijn voeten de zwetende en zwoegende kleine mensjes van de dag: ‘gladder dan vet is zijn mond, maar zijn binnenste is strijd’, Psalm 55,22.
– – –

De Psalmen voor het moderne leven – ze spatten van het papier.
In een volgende bijdrage: oorlog en vrede.

Zie over Wragg:
https://illustrated-books.co.uk/arthur-wragg-penmanship-poverty-and-war/

Judy Brook, Arthur Wragg, 20th Century Artist, Prophet and Jester. Edited by Christopher and Helen Wright. Published by Sansom & Company, Bristol, England, 2001.

We missen de kerkgang, we missen het avondmaal, het delen van die ene tafel. Ook als we straks in juni of juli weer voorzichtig terugkomen in de kerkzaal zal dat toch nog niet vanzelf gaan. Voor de tussentijd kunnen we het ons ‘te binnen brengen’. Bijvoorbeeld met deze tekst, uit het tafelgebed, vertaald vanuit een Schotse bron. Ik kies hem, omdat er zoveel aanraking, nabijheid, liefde in naar voren komt.

Heilige God, u geeft zoveel meer dan wat wij kunnen geven!
Met dank en eerbied gedenken wij hem
die onze gastheer en onze redder is.

Hij werd geboren in het duister,
als ons eigen vlees en bloed, zo kwam hij.
Gedoopt werd hij in solidariteit met allen
die verlangen naar een betere wereld,
hij raakte de mensen aan die met hun ziekte hem zouden kunnen besmetten,
hij at met de mensen die zijn naam naar beneden konden halen,
als ons eigen vlees en bloed, zo kwam hij.

In ieder gewoon mens herkende hij het unieke,
dode traditie vormde hij om tot levend geloof,
hij troostte en schokte,
maakte heel en bracht in verwarring,
als ons eigen vlees en bloed, zo kwam hij.

En toen: genegeerd door wie hem gevolgd hadden,
gekruisigd door wie bang voor hem waren,
dood, begraven,
verdoemd naar de hel –
totdat de hemel zijn opstanding eiste
en hij opstond om alles wat wij geruïneerd hadden op te richten.
Ons eigen vlees en bloed,
hem houden we hoog,
Jezus is zijn naam.

God, heilig, genadig,
die hier nu bij ons is,
zend uw heilige Geest
over dit brood en deze beker,
en vul ze met de volheid van Jezus Christus.

En terwijl we delen in deze heilige gaven,
geef dat de Geest ons voedt, omhelst en verandert
totdat we door het geheim van uw genade
weten dat we zijn eigen vlees en bloed zijn,
en de keus maken om Christus lief te hebben en te volgen,
nu en altijd.
Amen.

Uit ‘Vieren met teksten van de Wild Goose Resource Group’, Utrecht 2018, vertaling van Wee Worship Book 5, door Roel Bosch.